معدن‌نامه بررسی کرد: سرنوشت جدید سنگ‌آهن در بازار صادراتی/ چراغ اخطار سنگ‌آهن روشن شد

زنگ خطر کمبود سنگ‌آهن برای کارخانه‌های فولاد در حالی به صدا درآمده که به تازگی محمد شریعتمداری وزیر صمت خواستار تشکیل کمیته‌ای جهت بررسی وضع عوارض صادراتی سنگ آهن شده است.

به گزارش معدن نامه، با روشن شدن چراغ اخطار سنگ‌آهن، ناصر تقی‌زاده مدیرعامل گل گهر نیز اخیرا اعلام کرده که با توجه به ایجاد زنجیره ارزش افزود سنگ‌آهن در برخی نقاط کشور، کمبود سنگ‌آهن برای کارخانه‌های فولاد پیش‌بینی می‌شود و باید جلوی صادرات سنگ‌آهن و کنسانتره گرفته شود.

این نگرانی در حالی مطرح شده که مهدی کرباسیان رئیس ایمیدرو روز گذشته از دستور شریعتمداری برای تعیین‌ تکلیف عوارض صادرات سنگ‌آهن خبر داده است. به اعتقاد او موضوع عوارض صادرات سنگ‌آهن ابعاد مختلفی دارد که باید تمامی جوانب آن را در برای تصمیم  نظر گرفت.

از سویی انجمن تولیدکنندگان سنگ‌آهن با وضع عوارض صادراتی مخالف است از سویی دیگر وزارت صنعت، معدن و تجارت وضع عوارض صادرات برای سنگ‌آهن را برای تامین نیاز واحدهای داخلی فولاد ضروری می‌داند. با این حال به نظر می‌رسد معادن سنگ‌آهن ایران سرنوشت جدیدی در انتظارشان است و آینده بازار صادراتی این مواد معدنی به تصمیمات کمیته‌ای که در این خصوص قرار است تشکیل شود، بستگی دارد.

اگرچه این اعتقاد هم وجود دارد که سنگ‌آهن باید به بورس کالا ورود پیدا کند و با این اتفاق دیگر تب عوارض برای صادرات پایین می‌آید اما به هر حال در مقطع کنونی پیش‌بینی می‌شود ایران طی سه سال آینده با کمبود سالیانه 10 میلیون تن و از 8 سال به بعد با کمبود 15 تا 20 میلیون تن در سال روبه رو می‌شود.

حتی با این وجود راهکارهایی برای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت پیشنهاد شده تا کمکی به رفع مشکل کمبود سنگ‌آهن کند. در وهله اول اینکه سهمیه سنگ ایمیدرو از معدن 3 به شرکت گل گهر فروخته شود تا از صادرات سنگ خام به صورت کامل جلوگیری شود. زیرا در این صورت گل گهر خریدار سنگ‌های صادراتی خواهد بود و در وهله بعد اینکه کمک و پشتیبانی از گل گهر از طریق واگذاری پهنه‌های مستعد سنگ‌آهن و رفع مشکلات معارضان در پهنه‌های واگذار شده یا مشارکتی صورت گیرد.

با این حال جلسه‌ای هم درباره وضع عوارض صادراتی با انجمن تولیدکنندگان سنگ آهن برگزار شده که حاصل آن گزارشی شده که به وزیر صنعت، معدن و تجارت ارائه شده است و طبق نظر وزیر قرار شده کمیته‌ای تمام نظرات و ابعاد مربوط به این موضوع را جمع‌آوری کند و طی گزارش دیگری برای تصمیم‌گیری به وی ارائه کند. بنا بر گفته کرباسیان، وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است برای وضع هرگونه عوارض صادراتی و تعرفه وارداتی باید با انجمن‌های تخصصی و مربوطه گفت‌وگو و نظر آنها در این باره گرفته شود.

 به نظر می‌رسد این همفکری دولت و بخش خصوصی سبب می‌شود در نهایت نگاه کارشناسی موضوع عوارض صادرات و کمبود سنگ‌آهن را حل کند و دولت یک طرفه تصمیم نگیرد و در سیاستگذاری تفکر بخش خصوصی هم در نظر گرفته شود.

بر اساس این گزارش، طبق طرح جامع فولاد، افزایش ظرفیت تولید فولاد به ۵۵ میلیون تن تا سال 1404 با کمبود سنگ‌آهن، قراضه و گندله روبه‌رو خواهد بود که باید از طریق واردات بخشی از نیاز صنعت فولاد تامین شود. اگرچه هر چه از نقطه آغازین جهت‌گیری افزایش ظرفیت تولید در صنعت فولاد می‌گذرد، نگرانی برای تامین نیاز اولیه فولاد بیشتر می‌شود اما برخی واحدهای تازه تاسیس شده هم وارد چرخه زنجیره فولاد خواهند شد. مطالعات اولیه طرح جامع فولاد نشان داده برای افزایش ظرفیت تولید در این صنعت نیاز به ۱۶۵ میلیون تن سنگ آهن، ۸۰ میلیون تن کنسانتره، ۸۰ میلیون تن گندله، ۵۸ میلیون تن آهن اسفنجی و ۵۵ میلیون تن شمش وجود دارد.

منبع: معدن نامه